Verðbréfaeignir tryggingadeildar Stapa lífeyrissjóðs í árslok 2024, metnar á markaðsvirði, námu 416 mö. kr. samanborið við rúmlega 367 ma.kr. í árslok 2023. Áfram hefur verið dregið úr vægi íslenskra ríkisskuldabréfa í eignasafni sjóðsins, sem að stærstu leyti má rekja til aukningar í sjóðfélagalánum.

Um áramót voru erlend hlutabréf stærsti einstaki eignaflokkurinn sem nemur 31% af heildareignum. Hlutfall erlendra eigna af heildareignum stendur í stað milli ára.

Tryggingaeignir, sem innihalda áhættuminni eignir, svo sem innlend og erlend skuldabréf og handbært fé, hafa lækkað úr tæplega 59% í 48% á síðastliðnum tíu árum. Ávöxtunareignir sem innihalda áhættumeiri eignir, innlend og erlend hlutabréf ásamt sérhæfðum erlendum eignum, hafa hækkað úr 41% í 52% á sama tíma.

Tryggingafræðileg staða var jákvæð um 4,4% í árslok 2024. Jákvæða tryggingafræðilega afkomu má að stærstu leyti rekja til

ávöxtunar eigna sjóðsins á árinu sem var töluvert umfram 3,5% raunávöxtunarmarkmið sjóðsins.

Þá urðu breytingar á bæði staðalforsendum um nýgengi örorku, makalíkum og barneignalíkum og aðlögun staðalforsendna til lækkunar á skuldbindingu sjóðsins vegna áfallalífeyris. Jákvæð áhrif þessara breytinga á lýðfræðilegum forsendum í tryggingafræðilegri athugun nema 1.877 m.kr.

Á síðustu árum hefur verið lögð áhersla á að auka hlutfall erlendra eigna og dreifingu eignasafnsins. Vægi erlendra hlutabréfa var því aukið verulega á árunum 2017 – 2023 en óveruleg breyting varð á hlutfalli erlendra eigna árið 2024.

Í fjárfestingarstefnu 2025 var tekin sú ákvörðun að halda hlutfallinu óbreyttu fyrir árið 2025 sökum óvissu, sér í lagi á erlendum hlutabréfamörkuðum.

Eignasamsetning Stapa í árslok var í nokkru samræmi við fjárfestingarstefnu 2024. Helstu frávik tengjast minna vægi í innlendum skuldabréfum en stefnt var að í upphafi árs en á móti var vægi skammtímabréfa og innlána töluvert meira en stefnan sagði til um. 

Góð ávöxtun innlendra hlutabréfa hafði einnig áhrif á vægi flokksins til hækkunar samanborið við stefnu. 

Stapi hóf veitingu íbúðalána til sjóðfélaga árið 2018 en boðið er upp á verðtryggð lán með föstum eða breytilegum vöxtum.

Á árinu 2024 varð töluverð fjölgun í veittum lánum. Alls veitti sjóðurinn lán fyrir rúma 12 ma. kr. til 332 einstaklinga  en fyrir rúma 9 ma. árið 2023 kr. til 274 sjóðfélaga. Langflestir tóku lán með breytilegum vöxtum en fjöldi þeirra sem valdi fasta vexti jókst þó verulega ´a árunum 2023 og 2024.

Meðallánsfjárhæð hækkaði milli ára úr 33 m.kr. árið 2023 í 38 m.kr. árið 2024 en veðhlutfall stóð nánast í stað, var 57% borið saman við 58% á árinu 2023.

Lánst´mi hækkaði lítillega, úr 32 árum í 33 ár.  Í árslok 2024 voru sjóðfélagalán 4,1% af eignasafni tryggingadeildar en 3,3% árið 2023.

Árið 2024 var almennt gott ár á eignamörkuðum, þar sem allir eignaflokkar skiluðu jákvæðri nafnávöxtun. Verðbólga hjaðnaði töluvert á árinu og eftir fjögurra ára tímabil hárra vaxta og verðbólgu hóf Seðlabankinn vaxtalækkunarferli í október.

Innlendur hlutabréfamarkaður var kaflaskiptur á árinu. Eftir góða byrjun tóku við krefjandi mánuðir þegar ljóst var að verðbólgan gekk hægar niður en vonir stóðu til. Viðsnúningur varð á haustmánuðum þegar væntingar um að vaxtalækkunarferli Seðlabankans væri að hefjast. Í kjölfarið skiluðu innlend hlutabréf hæstu ávöxtun ársins meðal eignaflokka safnsins. Ávöxtun erlendra hlutabréfa fylgdi skammt á eftir en einnig var ávöxtun á innlendum skuldabréfum um og yfir væntingum.  

Ávöxtunarframlag var mest af erlendum hlutabréfum (4,6%) en lítið sem ekkert framlag kom frá sérhæfðum erlendum eignum (0,0%) og skammtímabréfum og innlánum (0,0%), enda flokkarnir með lítið vægi af heildareignum sjóðsins. Ávöxtunarframlag innlendra eigna var einnig ágætt á árinu.

Hreinar fjárfestingartekjur tryggingadeildar voru um 42.874 m.kr. á árinu samanborið við 21.761 m.kr. á árinu 2023.

Nafnávöxtun á árinu 2024 nam um 11,3% samanborið við 6,2% nafnávöxtun árið 2023. Raunávöxtun ársins var um 6,3% samanborið við neikvæða ávöxtun upp á 1,7% árið 2023.

Sé horft er til lengra tímabils en eins árs, líkt og eðlilegt er í tilviki lífeyrissjóðs, má sjá að töluverðar sveiflur eru í ávöxtun á milli ára. Viðmið sjóðsins er að skila árlegri 3,5% raunávöxtun. Neikvæð raunávöxtun áranna 2022 og 2023, þá sér í lagi 12,6% neikvæð raunávöxtun ársins 2022, vegur þungt í því að draga niður langtímaávöxtun sé horft yfir lengra tímabil. Sé horft til síðustu 5 ára er árleg raunávöxtun 2,37%, sem er undir viðmiði en sé horft til síðustu 10 ára er ávöxtun yfir umræddu viðmiði.

Hreinar fjárfestingartekjur séreignadeildar voru jákvæðar um 1.201 m.kr. á árinu 2024 samanborið við fjárfestingartekjur að fjárhæð 669 m.kr. í árslok 2023. Hrein eign séreignardeildar nam alls 9.700 m.kr. í árslok 2024 samanborið við 8.418 m.kr. í lok árs 2023.

Árið 2024 var almennt gott á eignamörkuðum og skiluðu allir eignaflokkar jákvæðri nafnávöxtun. Líkt og í tryggingadeild skiluðu innlend hlutabréf hæstri ávöxtun en ávöxtun erlendra hlutabréfa fylgdi skammt á eftir.

Ávöxtun varfærna safnsins og áræðna safnsins voru um eða yfir viðmiðunarvísitölum. Nafnávöxtun varfærna safnsins var 12,7% samanborið við 12,5% og nafnávöxtun áræðna safnsins var 14,4% í samanburði við 13,6% ávöxtun. Helsta skýring á mismun í ávöxtun er vægi hlutabréfa í viðkomandi söfnum.

Innlána safnið skilaði ávöxtun umfram viðmiði, sem má rekja til hárra innlánskjara á tímabilinu.