Tryggingaeignir, sem innihalda áhættuminni eignir, svo sem innlend og erlend skuldabréf og handbært fé, hafa lækkað úr tæplega 76% í 48% á þessum tíu árum. Ávöxtunareignir sem innihalda áhættumeiri eignir, innlend og erlend hlutabréf ásamt sérhæfðum erlendum eignum, hafa hækkað úr 24% í 52% á sama tíma.

Tryggingafræðileg staða var neikvæð um 5,1% í árslok 2022. Neikvæða tryggingafræðilega stöðu sjóðsins má rekja til upptöku

nýs spálíkans í staðalforsendur tryggingafræðilegrar úttektar íslenskra lífeyrissjóða í árslok 2021.

Nýtt spálíkan tekur mið af þróun undanfarinna áratuga sem gefur til kynna að lífslíkur haldi áfram að aukast til framtíðar. Stjórn sjóðsins gerir ráð fyrir að leggja fram tillögur til breytinga á samþykktum á ársfundi 2023 sem aðlagar réttindakerfi sjóðsins að framangreindu og réttir þar með af tryggingafræðilegan halla.

Á síðastliðnu ári var áfram lögð áhersla á að auka við hlutfall erlendra eigna og halda áfram aukinni dreifingu eignasafnsins. Aukið var við vægi erlendra skuldabréfa sem nam um 1% á árinu á meðan hlutfall annarra erlendra eigna stóð nokkuð í stað.

Hlutfall erlendra eigna hefur aukist nokkuð frá afléttingu gjaldeyrishafta eða úr 24% árið 2016 í 39% í árslok 2022.

Sjóðurinn trúir því að góðir stjórnarhættir stuðli að góðum og hagfelldum rekstri og þjóni þannig hagsmunum eigenda og annarra hagsmunaaðila til lengri tíma litið. Í þeim efnum hefur Stapi sett sér Hluthafastefnu til að móta umgjörð um stefnu sjóðsins um góða stjórnarhætti og ábyrgt fyrirsvar. Auk þess hefur Stapi samþykkt Stefnu um ábyrgar fjárfestingar, en markmið þeirrar stefnu er að móta umgjörð fyrir aðgerðir sjóðsins á sviði umhverfis- og félagslegra málefna og gagnvart þeim félögum sem sjóðurinn fjárfestir í.

Stapi er einnig aðili að samtökunum Iceland SIF sem hefur það að markmiði að efla þekkingu á aðferðafræði sjálfbærra og ábyrgra fjárfestinga og auka umræður um ábyrgar og sjálfbærar fjárfestingar. Á síðastliðnu ári gerðist sjóðurinn aðili að „Viljayfirlýsingu um fjárfestingar í þágu sjálfbærrar uppbyggingar“ sem unnið var að á vegum Festa – miðstöð um samfélagsábyrgð og sjálfbærni í víðtæku samráði við fulltrúa helstu aðila á fjármálamarkaði.

Stapi kallar eftir upplýsingum frá eignastýringaraðilum sjóða sem hann hyggst fjárfesta í hvort þeir hafi sett sér stefnu í umhverfis- 

og félagsmálum í fjárfestingum sínum og fylgi t.a.m. viðmiðum Sameinuðu þjóðanna um ábyrgar fjárfestingar (UN PRIS). Slíkar stefnur eða viðmið eru ekki skilyrði fyrir fjárfestingu en er hluti af heildarmati Stapa á viðkomandi sjóði.

Erlendir eignastýringaaðilar í eignasafni Stapa hafa flestir tileinkað sér þessi viðmið í fjárfestingum sínum til margra ára en ánægjulegt er að aukinn fjöldi innlendra stýringaraðila hafa einnig verið að tileinka sér viðmiðin undanfarin misseri.

Í tilfelli erlendra verðbréfasjóða kannar Stapi hvernig sjóðir standa miðað við opinbert mat MSCI á stöðu sjóða í UFS - málum.

Hér neðar má sjá að 98% af virði erlendra sjóða í eignasafni Stapa er aðili að UN PRI og að einkunnir sjóðastýrenda eru ásættanlegar. Vægi sjóða í eignasafninu sem eru aðilar að UN PRI hefur farið hækkandi milli ára auk þess hefur UN PRI einkunn eignastýrenda farið hækkandi. Mat MSCI á UFS-málum verðbréfasjóða í eignasafni Stapa er einnig ásættanlegt og hefur farið hækkandi milli ára. Með því að fylgast með þessum þáttum má ná fram enn betri árangri til framtíðar.

Sem fjárfestir ætlast Stapi til að fyrirtæki sem sjóðurinn á eignarhlut í fari að lögum og reglum um umhverfismál og geri sér grein fyrir, stýri og eftir föngum dragi úr þeim áhrifum sem viðkomandi starfsemi hefur á umhverfið.

Á árinu 2021 tilkynnti Stapi, einn þrettán íslenskra lífeyrissjóða sem hyggjast fjárfesta samtals 4,5 milljörðum Bandaríkjadala (um 580 milljarða króna) í verkefnum sem tengjast hreinni orku og öðrum umhverfisvænum lausnum fram til ársins 2030. Sjóðirnir, þ.á.m. Stapi, hafa skrifað undir viljayfirlýsingu þess efnis gagnvart alþjóðlegu samtökunum Climate Investment Coalition (CIC). Með yfirlýsingunni staðfesta íslensku sjóðirnir þrettán vilja til að stórauka grænar fjárfestingar sínar og styðja þannig við markmið um að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda á heimsvísu. Þar er meðal annars horft til ákvæða Parísarsamkomulagsins um samdrátt í losun gróðurhúsalofttegunda.

Climate Investment Coalition (CIC) eru alþjóðleg samtök sem hafa það að markmiði að stuðla að aukinni fjárfestingu í hreinni orku og öðrum umhverfislausnum, svo sem nýtingu jarðhita, vindorku, sólarorku, bættrar orkunýtingar í byggingum og bættri tækni við flutning raforku. CIC mun fylgjast með og mæla hvort þátttakendur í verkefninu standi við yfirlýst markmið og birta niðurstöður sínar árlega.

Í tengslum við aðild að samkomulaginu hefur sjóðurinn sett sér markmið um að grænar eignir verði 7% af eignasafni sjóðsins árið 2030. Stapi greinir því og mælir hlutfall grænna eigna í eignasafni sjóðsins hverju sinni. Í árslok 2022 þá nam hlutfall grænna eigna í eignasafni Stapa um 3% skv. skilgreiningu CIC á grænum eignum.

Eignasamsetning Stapa í árslok var nokkuð í samræmi við viðmið að frátöldum skammtímabréfum og innlánum auk erlendra eigna þar sem helst er frávik innan eignaflokka.

Eignir sjóðsins í erlendum hlutabréfum voru undirvigtaðar í árslok, sé horft til viðmiðs en á móti voru eignir sem teljast til sérhæfðra erlendra fjárfestinga yfirvigtaðar á móti auk innlána.

Veðskuldabréf og fasteignir skiluðu hæstri nafnávöxtun eða um 12,1% en ríkisskuldabréf lægstu eða um -10,4%. Neikvæða nafnávöxtun á ríkisskuldabréfum má að miklu leyti rekja til lækkanna á skuldabréfum ÍL-sjóðs í kjölfar frétta um möguleg slit á sjóðnum. Eins skiluðu hlutabréf, bæði innlend og erlend, neikvæðri nafnávöxtun á árinu.

Ávöxtunarframlag var mest af veðskuldabréfum og fasteignum (0,7%) en minnst í hlutabréfum, bæði innlendum (-1,8%) og erlendum (-1,9%) auk ríkisskuldabréfa (-1,8%) sem eins og áður hefur komið fram má að stórum hluta vegna lækkanna á virði bréfa ÍL-sjóðs. Samtals nema hlutabréf, innlend og erlend, um 45% af eignasafni sjóðsins.